پرسش :

نظر جنابعالى چیست درباره برخى از چاپخانه ها و مراکز نشر که کتابهاى میراث فرهنگى را - که ملکیت شرعى شخص معینى نیست - چاپ مى کنند و از آن سود به دست مى آورند؟ همچنین نظر شما چیست در مورد کتاب هاى اسلامى قدیمى که مؤلفان یا وارثان آنان که حق چاپ و نشر را داشته باشند، اصلاً وجود ندارند. حق چاپ و نشر این نوع کتاب ها از کیست‌؟ آیا این حق از حاکم شرع یعنى مراجع تقلید و و کلاى آنان است‌؟ از نگاه شرع کار چاپخانه ها و ناشران در استفاده از این حق و کسب مبالغ هنگفت سود چه حکمى دارد؟


پاسخ :
چاپخانه‌ها و مراکز نشر مى توانند کتابهاى میراث فرهنگى و اسلامى قدیمى مانند کتابهاى فقهى، اصولى و غیره را چاپ و نشر نمایند. بلکه چنین عملى خدمت به دین و مذهب و احیاى میراث اسلامى شمرده میشود. حق چاپ، تألیف و نشر براى مؤلفین، نویسندگان و ناشران شرعاً ثابت نشده، تا این حق بعد از فوت به ورثه آنان انتقال یابد. همچنین اقدام به این کار، احتیاج به اذن از حاکم شرع ندارد.

منبع: یکصد و یک سوال و جواب پیرامون حقوق مالکیت فکری از نگاه فقهی، محمد اسحاق فیاض، مترجم: سرور دانش، ناشر: دبیرخانه کنگره تجلیل از مقام علمی آیت الله العظمی فیاض، 1392 ش.